Een OASEschool worden begint met het stellen (en beantwoorden) van een fundamentele vraag
Ons huidige onderwijssysteem is dringend toe aan verandering. Het plezier in school onder leerlingen is vaak laag. De leeropbrengsten en onderwijskwaliteit kelderen al jaren. Gedragsproblemen zitten juist in de lift en de burn-outcijfers onder leerkrachten spreken boekdelen. Kortom, ons onderwijs staat zwaar onder druk. Oppervlakkige aanpassingen gaan het tij niet keren. De basis van ons onderwijs voldoet simpelweg niet meer (of heeft dit eigenlijk nooit gedaan). Er is een fundamenteel andere aanpak nodig.
OASEonderwijs biedt deze fundamenteel andere aanpak. Maar om een OASEschool te worden is een radicale omslag in het denken noodzakelijk. Deze diepgaande omslag begint met het stellen - en grondig overwegen - van één enkele vraag: Zijn kinderen verplicht te gehoorzamen en mee te werken?
Als je antwoord op deze vraag een onomwonden en diep doorvoeld 'nee'* is, wordt het direct duidelijk hoe wankel de basis van ons onderwijs eigenlijk is. Ons onderwijssysteem kan namelijk alléén functioneren als we ons gedragen alsof kinderen wél de verplichting hebben te gehoorzamen en mee te werken. Zonder gehoorzaamheid af te dwingen gaan de meeste kinderen niet uit zichzelf achter een tafeltje stil aan droge, theoretische opdrachten werken. Wie het aandurft zou het een maandje kunnen uitproberen om zonder enige dwang te werken om te zien wat de effecten zijn.
Ons onderwijs leunt dus volledig op een kloof tussen wat we ethisch juist vinden en wat we in de praktijk doen. En een systeem dat een solide basis mist, moet onophoudelijk onderhouden en 'gerepareerd' worden. Er moet continu energie en moeite in worden gestoken om het draaiende te houden. Dit kenmerkt ons onderwijs en verklaart waarom onderwijs zo moeizaam lijkt te lopen.
De oplossing ligt voor de hand: we moeten onze aanpak in lijn brengen met onze morele intuïtie dat kinderen - jong als ze zijn - autonome wezens zijn en ook zo behandeld moeten worden. Dit is uiteraard gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het vraagt om nieuwe methoden, nieuwe oplossingen, nieuwe didactiek, nieuwe pedagogiek. We hoeven deze ommekeer ook niet in één week voor elkaar te krijgen. We kunnen stapsgewijs, onderzoekend en goed doordacht veranderingen aanbrengen. De OASEprincipes vormen hierbij een leidraad.
Ook de langste reis begint met één enkele stap. Laten we die stap vandaag nog zetten!
*= Als je antwoord op deze vraag (zijn kinderen verplicht te gehoorzamen en mee te werken?) 'ja' is, doe je een vergaande, ethische uitspraak. Je ontneemt kinderen dan immers de zeggenschap over zichzelf en geeft jezelf het recht om hen jouw wil op te leggen. Hoe rechtvaardig je deze opvatting? Wat is de basis voor de macht over een ander die je jezelf aanmeet? Wie zichzelf als een moreel mens ziet, kan niet zomaar over deze kwestie heen stappen.